نهاوند را به واسطه وجود بیشترین آمار بارش سالیانه استان همدان، به شهر سراب ها و چشمه های جوشان و خروشان می شناسند و دلیل این ادعا را وجود بیش از ۲۶۴ چشمه کوچک و بزرگ ثابت می کند.
وجود رودخانه هایی همچون سراب گیان، گاماسیاب و فارسبان، طبیعتی بکر و سحرانگیز را در این شهرستان بوجود آورده است که ناخود آگاه هر مسافری را به سمت خود جلب می کند.
از مهمترین سراب های نهاوند می توان به سراب گیان به عنوان بهشت سرسبز غرب کشور و مظهر قدرت الهی یاد کرد. این منطقه زیبا که با درختانی کهنسال و بلند و رودخانه ای خروشان در ۲۰ کیلومتری جنوب شهر نهاوند واقع شده، چنان محیطی بوجود آورده که هر مسافری که به این شهرستان سفر می کند را به سمت خود می کشاند و به همین دلیل است که هرساله آمار بیشترین بازدیدهای صورت گرفته از سراب های استان همدان و حتی غرب کشور را به خود اختصاص می دهد.
منطقه جنگلی سراب گیان در سه کیلومتری شهری به همین نام واقع شده و دارای گونه های مختلف گیاهان به ویژه درختان بزرگ و کهنسال است که به طور خودرو در کنار مسیر سراب روئیده اند. در این میان انبوه درختان چنار که هر یک چندین قرن عمر کرده اند، بیش از دیگر گیاهان نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کنند.
این سراب که در گونه جنگل های دائمی شهرستان و ذخیره گاه جنگلی طبقه بندی می شود، شاید بخشی از پرآب ترین سراب های سطح کشور باشد. آب دهی سالانه این سراب در حدود دو هزار و ۵۰۰ لیتر در ثانیه است که پس از عبور از میان جنگل سراب گیان،به صورت نهرهایی در زمین های کشاورزی این دشت و روستاهای همجوار جاری می شود و مازاد آن به رودخانه گاماسیاب می ریزد.
از همین رو در سالیان اخیر با تلاش دولت تدبیر و امید به ویژه استاندار همدان، این سراب مورد توجه قرار گرفته و سرمایه گذاری های خوبی برای ساماندهی آن صورت گرفت که نتیجه آن حضور خیل گردشگران مشتاق برای بازدید از این منطقه است.
از طرف دیگر با رونق صنعت اکوتوریسم در کشورمان، سراب گیان با ویژگی های خاص خود میزبان تعداد زیادی از مسافران در فصل گردشگری و به ویژه نوروز شده است، به گونه ای که به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نهاوند، نوروز امسال نزدیک به ۳۰ هزار نفر از سراب گیان بازدید کردند که این رقم رشد قابل توجهی نسبت به سالیان گذشته داشته است.
البته نباید از وجود سراب هایی همچون گاماسیاب نیز غافل ماند؛ چراکه این منطقه نیز به دلیل ظرفیت های عظیم و کم نظیر، همواره مورد توجه مسافران بوده و سهم بسزایی در جلب گردشگران به شهرستان نهاوند داشته است.
هرچند زیبایی های نهاوند تنها به حوزه اکوتوریسم محدود نمی شود و این شهرستان علاوه بر جاذبه های زیبای طبیعی، به واسطه تاریخ کهن خود دارای آثار تاریخی است که در بین آنها حمام حاج آقا تراب، در سالیان اخیر بیشترین توجه گردشگران تاریخی این منطقه را به خود جلب کرده است
این حمام تاریخی که به نام حمام دوقلو نیز شهرت دارد، در محله علی آباد واقع در بافت قدیمی شهر نهاوند واقع شده است. در سردر ورودی این بنا کتیبه ای نصب شده که تاریخ ساخت آن را سال ۱۲۳۰هجری شمسی در زمان ناصرالدین شاه قاجار بیان می کند اما سبک معماری آن به دوران صفویه نزدیک است.
علت شهرت این بنای تاریخی به حمام دوقلو، این است که حمام از دو قسمت دو بخشی تشکیل شده که هرکدام مورد استفاده قشری از جامعه قرار می گرفته است. قسمت نخست دارای سردینه یا حمام سرد و گرمینه یا حمام گرم بزرگ است که فقط مورد استفاده رجال، اشراف و شاهزادگان قرار می گرفته و قسمت دوم هم که به نوبه خود دارای سردینه و گرمینه بوده، در ابعاد کوچکتر ویژه افراد عادی و طبقات پائین جامعه بوده است.
بر هلالی بالای ستون حمام، تصاویر زیبایی از شاهنامه نقش بسته است که گویای داستان جنگ رستم با دیو سفید است. این تصاویر با هفت رنگ صحنه هایی از داستان شاهنامه را نشان می دهد که به طرز ماهرانه ای کاشی کاری شده است.
قسمت رختکن حمام نیز باگچبری های اسلیمی، به زیبایی تزئین شده است. این بنا توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به موزه مردم شناسی تبدیل شده و در آن بخش های از سنت های مردم این خطه به صورت مجسمه به نمایش در آمده است. این بنای تاریخی در سال ۱۳۵۶در فهرست آثار ملی ثبت شده است و در حال حاضر به عنوان موزه مردم شناسی استفاده می شود.
از جذابیت های این موزه که فرهنگ بومی مردم نهاوند را به تصویر می کشد، تفکیک دو بخش زنانه و مردانه و تزیین آنها با ماکت های مجزا است که در بخش مردانه مراسم شستشو به نمایش گذاشته شده و در بخش زنانه مراسم حنابندان یک عروس جلب توجه می کند.
بی تردید با ورود هر بازدید کننده ای به این حمام زیبا، حس و حال دوران تاریخی و کهن این سرزمین به وی منتقل شده و گویی بخشی از فرهنگ گذشته مردم این دیار زنده و در زمان حال نمایان می شود./ایرنا