- پایگاه تحلیلی خبری صدای نهاوند - https://sedaynahavand.ir -

معبد لائودیسه کجاست؟

صدای نهاوند:

از جمله آثار به جای مانده از سلوکیان در نهاوند ، آثار معبدی است که منسوب به سلوکیان بوده که به معبد “لائودیسه” معروف است.

مکان دقیق این معبد مشخص نیست اما آثاری که نواحی تپه مرکزی شهر و در بافت قدیمی نهاوند به نام تپه دوخواهران به دست آمده این….

 

احتمال را قوت می بخشد که محل معبد، این مکان بوده است.

در حقیقت به استناد شواهد موجود، امامزاده دوخواهران نهاوند که اهالی نهاوند تاکنون این محل را به عنوان زیارتگاه مسلمانان احترام گذاشته و تقدیس می ‌کردند، همان معبد لائودیسه است.

این معبد را آنتیو خوس پادشاه سلوکی، در این شهر برای خواهر خود ملکه لائودیسه بنا کرده است. در حفاری هایی‌ که‌ در سال ‌۱۳۲۲ صورت‌ گرفت‌ کتیبه‌ ای‌ به‌ خط‌ یونانی‌ پیدا شده‌ که‌ مربوط‌ به‌ آنتیو خوس‌ سوم‌ پادشاه‌ سلوکیی است. این کتیبه از دو قسمت متمایز تشکیل شده که قسمت اول نامه‌ ای است از مندموس که فرمان شاه را به اهالی نهاوند ابلاغ و از آنان درخواست می کند تا فرمان وی را روی سنگی نقش کرده و در معبد اصلی شهر نصب کنند.

قسمت دوم کتیبه مانند نامه آنتیو کوس سوم به مندموس بوده که به خاطر ملکه لائودیسه نگاشته و بنیان گذاری یکی از شعائر مذهبی را به ملکه یاد آوریی می‌ کند که ملکه به سمت کاهنه بزرگ از حقوق مسلم و مزایای ویژه حوزه حکومتی مندموس برخوردار شود.

در این محل چهار مجسمه کوچک مفرغی نیز پیدا شده که یکی از این مجسمه‌ها الهه‌ای را نشان می ‌دهد که سرش هلال خورشید بوده و گل زنبقی در میان آن قرار گرفته و در دستهایش شاخه ‌ای پر از میوه است. احتمال دارد این مجسمه ملکه لاادویسه الهه فراوانی یونان باشد.

علاوه بر کتیبه مذکور دو کتیبه کوچک دیگر هم در این محل پیدا شده که یکی از آنها تقریبا سالم است. این‌ کتیبه‌ که‌ قسمتی‌ از آن‌ بر اثر فرسایش‌ از بین‌ رفته‌ هم ‌اکنون‌ در موزه‌ ایران‌ باستان‌ نگهداری‌ می ‌شود. معبد لائودیسه‌ در تاریخ‌ سال‌ ۱۳۲۷ به‌ عنوان‌ میراث‌ فرهنگی‌ در فهرست‌ آثار ملی‌ ایران‌ ثبت‌ شد از این‌ معبد ستون، سرستون، ته‌ ستون‌ و تکه‌ سنگ هایی‌ یافت‌ شده‌ که‌ در پاساژ حاجیان، بازار نهاوند و بعضی منازل‌ وجود دارد. قلعه‌ یزدگرد که‌ در مجاورت‌ معبد لائودیسه‌ قرار دارد حدود ۶ قرن‌ بعد از معبد ساخته‌ شده‌ و تفاوت‌ آن‌ با معبد سبک‌ معماری‌ آن‌ است‌ که‌ به‌ صورت‌ کاملاً ایرانی‌ و سنتی‌ ساخته‌ شده‌ است. همراه‌ کتیبه‌ معبد لائودیسه‌ پیکرهای‌ کوچکی‌ به‌ نامهای‌ زئوس، آپلو، آتنا و دمترو یافت‌ شد که‌ هم‌اکنون‌ در موزه‌ ایران‌ باستان‌ حفاظت می ‌شوند. 

هنگامی که پروفسور گریشمن به منظور کاوش در تپه گیان به نهاوند آمده، درحین کاوش چند روزی ناپدید می‌شود. گریشمن سپس به محل کاوش ‌های تپه باستانی گیان باز می‌ گردد و مشخص می ‌شود که در مدت غیبت چند روزه‌اش، مشغول حفاری و کاوش در تپه دو خواهران نهاوند(محل معبد لائودیسه) بوده که در این هنگام موفق به کشف پیکر برنزی چهار الهه یونانی می شود.

بر اثر حفاری هایی متعددی‌ که‌ برای‌ یافتن‌ آثار معبد سلوکیان‌ در نهاوند انجام‌ شده‌ ستون ها، سرستون ها و سنگ های‌ تراش‌ خورده‌ زیادی‌ یافت‌ شده‌ است. همچنین‌ سنگ هایی‌ در حمام‌های شهر، منازل‌ قدیمی و بازار نهاوند یافت‌ شده‌ که‌ برخی‌ معتقدند که‌ این‌ سنگ ها از بقایای‌ ستون های‌ معبد هستند.

برخی‌ باستان ‌شناسان‌ معتقدند این آثار متعلق‌ به‌ دوره‌ قاجار و حمامهای‌ این‌ دوره‌ هستند و هیچ‌ ارتباطی‌ به‌ معبد ندارند.