به گزارش صدای نهاوند، وجود رودخانه بزرگ و دائمی گاماسیاب به‌عنوان یکی از پرآب‌ترین منابع آبی غرب کشور ظرفیت بسیار بزرگی برای بخش کشاورزی شهرستان نهاوند و ایجاد سد گرین بر روی این رودخانه باعث خوشحالی کشاورزان این منطقه در طول چند دهه بوده است.
بعد از انتشار اخبار احداث سد گرین نهاوند به‌عنوان آرزوی ۵۰ ساله مردم نهاوند و کلنگ زنی این طرح در خرداد سال ۹۰ امید در دل‌ها زنده شد و نوید روزهای بهتری برای کشاورزی شهرستان داشت ولی این امید دیری نپایید و مشکلات این طرح بزرگ در پی بی‌اعتباری از راه رسید.
عملیات اجرایی سد بزرگ گرین نهاوند بعد از کلنگ زنی اولیه در چند مرحله شروع و دوباره متوقف شد و بعد از حدود ۷ سال کمتر از ۱۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت و عملاً تعطیل بود.
سد گرین قرار بود در مدت ۶ سال ساخته شود و در سال ۹۶ به بهره‌برداری برسد که در همان ابتدا این وعده رنگ باخت و در سال ۹۲ این طرح عملاً تعطیل به سرنوشت بسیاری از پروژه‌های ساخته نشده دچار شد.
طراحی جدید و کلنگ زنی مجدد سد گرین نهاوند
این طرح با توجه به مشکلات عمدتاً اعتباری که داشت در آستانه حذف قرار داشت تا اینکه در سال ۹۷ با پیگیری‌های انجام‌شده اعلام شد که پروژه سد گرین با طراحی جدید مجدداً ساخته خواهد شد؛ طراحی که در ساختمان، حجم آب و نوع مصرف که شامل صنعت و شرب می‌شود.
در آذرماه سال ۹۷ که پروژه جدید سد گرین نهاوند با ۲۲ میلیون مترمکعب حجم ذخیره آب مجدد شروع به کارکرد حدود ۸ میلیارد تومان برای آن هزینه شد ولی مشخص بود با این اعتبارات سد ساخته نمی‌شود و باید به فکر راه‌حل دیگری برای این کار بود.
قرار بود این طرح ۴۸ ماهه اجرا و به بهره‌برداری برسد ولی مشکل نقدینگی بلای جان این پروژه شده است و شرایط اعتباری طرح‌ها نیز عملاً اجازه اختصاص بودجه بیشتر را نمی‌دهد.
حضور آقای اردکانیان وزیر نیرو در عملیات شروع مجدد احداث سد گرین نیز نتوانست مشکل این طرح را حل کند و همچنان مشکلات اعتباری این طرح پابرجا است و با توجه به میزان اعتبار تخصیص داده‌شده به آن سال‌های طولانی لازم است که به بهره‌برداری برسد.
تعطیلی سد گرین نهاوند از اواخر اسفند سال ۹۸ به دلیل نبود نقدینگی
ظاهراً قرار نیست مشکلات سد گرین به پایان برسد به‌طوری‌که در اواخر سال ۹۸ علی صبری مدیرعامل شرکت ساز آب کیان پاد و مدیر احداث پروژه سد گرین در نامه‌ای به علیرضا شهبازی نماینده مردم نهاوند در مجلس اعلام کرد: سد گرین نهاوند به دلیل عدم وجوه نقدینگی، از اواخر اسفند سال گذشته تعطیل‌شده است.
صبری گفت: این پروژه در سال گذشته ۱۴ میلیارد تومان اعتبار داشته، اما فقط ۴ میلیارد تومان (به‌صورت اسناد خزانه) پرداخت‌شده و مابقی آن پرداخت‌نشده است.
این نامه در حالی منتشر شد که در روزهای قبل از انتشار نامه اعلام‌شده بود که عملیات اجرایی سد گرین به دلیل بیماری کرونا تعطیل‌شده است و از روز گذشته فعالیت خود را آغاز کرده ولی انتشار این نامه نشان می‌دهد که سد به دلیل نبود اعتبار تعطیل‌شده است نه بیماری کرونا.
تأسیسات سد گرین هیچ آسیبی به تالاب وراینه وارد نمی‌کند
یکی دیگر از مشکلات این سد نگرانی‌های مردم منطقه بود که نسبت به نابودی طبیعت و تالاب روستای وراینه اعتراض داشتند که مدیر امور آب نهاوند در این خصوص توضیحاتی داد.
اکبر دهقانی، مدیر امور منابع آب شهرستان نهاوند درباره تصاویری که در فضای مجازی در رابطه با از بین رفتن تالاب فصلی وراینه در مسیر احداث سد گرین منتشرشده است، اظهار کرد: چنین چیزی صحت ندارد و مدیر پروژه سد گرین و پیمانکاران تمام جوانب کار را در نظر گرفته و جهت احداث راه دسترسی جدید بدون ارزیابی‌های زیست‌محیطی و اخذ مجوز از منابع طبیعی نسبت به تخریب به زمین‌ها و مراتع اقدام نمی‌کنند و در حال حاضر هیچ آسیبی به تالاب و اطراف آن وارد نشده است.
وی افزود: منطقه موردنظر جزء حریم چهارم سد در منطقه سیب گبری است که در طرح اولیه سد گرین در سال ۸۹ چون ارتفاع تاج سد بیشتر از شرایط فعلی است و این اراضی زیرآب می‌رفته به همین دلیل کشاورزان زمین‌های این منطقه را فروخته‌اند و چون جزء حریم چهارم سد است ساخت و سازی در این منطقه ایجاد نمی‌شود و گچ‌ریزی و خط‌کشی‌های صورت گرفته فقط برای ایجاد تأسیسات موقت سنگ‌شکن جهت عملیات اجرایی بتن‌ریزی است و بعد از اتمام کار جمع‌آوری می‌شود و با حریم آبگیر و تالاب فاصله دارد و هیچ آسیبی به این منطقه وارد نمی‌شود.
موافقت‌نامه تخصیص ۱۷۰ میلیارد تومان اعتبار برای سد گرین نهاوند در حال انجام است
مراد ناصری، فرماندار نهاوند نیز مهرماه امسال در بازدید از این طرح گفت: با پیگیری استاندار همدان، نماینده مردم نهاوند در مجلس و آب منطقه‌ای و شهرستان با مشارکت بانک کشاورزی موافقت‌نامه ۱۷۰ میلیارد تومان اعتبار جهت تخصیص سد گرین نهاوند در حال انجام است.
وی اظهار داشت: پروژه بزرگ سد گرین نهاوند در حالی با ظرفیت ۱۰ میلیون مترمکعب آب و با طول تاج ۳۶۰ متر در حال فعالیت است که بیش از این مشکلات مالی ۵ سال این پروژه را تعطیل کرده بود.
ناصری گفت: قرار است در جلسه‌ای با حضور مدیران محیط‌زیست، منابع طبیعی و معاون استاندار همدان آخرین وضعیت پیشرفت پروژه سد گرین بررسی شود.
وی افزود: طی ۲ سال گذشته اعتبارات مالی این سد تأمین و از سال ۹۷ نیز روند اجرایی این پروژه ادامه دارد.
وعده‌های تحقق‌نیافته سد گرین
باوجود اظهارنظر مسئولان و وعده‌هایی که آن‌ها داده‌اند مشخص است که با اعتبارات قطره‌چکانی پروژه سد گرین ساخته نمی‌شود و اعتبارات سالانه در حد نگهداری کارگاه احداث سد است و اگر با همین وضعیت به این پروژه اعتبار تخصیص پیدا کند باید چند دهه منتظر تکمیل سد گرین باشیم.
تاکنون حدود ۳۲ میلیارد تومان برای اجرای سد هزینه شده و به گفته مسئولان ۱۳ درصد پیشرفت داشته و ۳ و نیم میلیارد تومان هم اوراق دریافتی داشته است.
از دیگر مشکلات این پروژه هم اجرای جاده جایگزین است که تملک‌های موردنیاز در مسیر بخش ورودی و همچنین در دره گردگانه فعلاً معلق مانده است و دکل‌های در حریم این محور نیز از دیگر مشکلات است که باید رفع شود.
جاده جایگزین هم ۵۰ درصد پیش رفته که با رفع مشکل تملک و مالی به پایان می‌رسد درحالی‌که در سال گذشته این طرح فقط ۴ میلیارد تومان تخصیص داشته است.
ماده ۵۶ راه‌حل مشکلات اعتباری سد گرین
با توجه به مشکلات اعتباری سد گرین نهاوند استفاده از ماده ۵۶ یکی از راه‌حل‌های مسئولان برای حل مشکل اعتباری سد است که در این ماده با استفاده از ظرفیت چند بانک اعتبار طرح تأمین می‌شود و دولت نیز متعهد می‌شود اعتبار بانک و سود آن را بعد از اجرای طرح به بانک‌ها پرداخت کند.
منصور ستوده مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان در این خصوص گفت: استفاده از ماده ۵۶ برای سد گرین نهاوند نیازمند مجوز سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور است
وی با اشاره به اینکه پروژه احداث سد گرین نهاوند نیز به‌تازگی آغازشده است، اظهار داشت: برای پیشرفت کار به دنبال استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری هستیم.
ستوده افزود: بر این اساس مذاکره با بانک‌ها برای سرمایه‌گذاری در قالب ماده ۵۶ در دستور کار قرارگرفته است که خوشبختانه بانک کشاورزی در قالب کنسرسیوم با بانک‌های صادرات و یکی دیگر از بانک‌ها در این بحث ابراز تمایل کرده‌اند؛ بنابراین همان‌طور که عنوان شد، به دنبال آن هستیم که مجوز این کار را از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور دریافت کنیم که در قالب ماده ۵۶ بانک‌های عنوان‌شده بتوانند در حوزه سرمایه‌گذاری ورود کنند.
مردم نهاوند منتظر هستند ببیند که آیا استفاده از ماده ۵۶ مشکلات اعتباری سد گرین را حل می‌کند یا همچنان باید این آرزوی دیرینه در پس وعده‌های مسئولان گذشته و امروز محقق نشود.
سد گرین مهم‌ترین پروژه شهرستان نهاوند و یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های استان همدان است که احداث آن شکوفایی بخش کشاورزی را به دنبال دارد و مسئولان باید از هر کوششی برای به ثمر نشستن این وعده استفاده کنند./عصر همدان